120 ngày chinh phục kì thi Chuyên Anh 10 năm 2025 - Phần 1: Tổng quan lộ trình 90-25-5
Chỉ còn 4 tháng nữa là đến kỳ thi chuyên Anh vào lớp 10 – khoảng thời gian đủ dài để em bứt phá ngoạn mục, nhưng cũng đủ ngắn để một chút trì hoãn có thể khiến em bỏ lỡ cơ hội đỗ chuyên.
Những ngày này, em có đang thấy bản thân bị mắc kẹt bởi:
✅ Không biết nên bắt đầu ôn tập từ đâu, học gì trước, học sao cho hiệu quả?
✅ Mỗi ngày học một ít nhưng vẫn cảm thấy kiến thức rời rạc, không nắm vững?
✅ Làm nhiều đề nhưng điểm số không cải thiện, càng gần ngày thi càng lo lắng?
✅ Thấy bạn bè ôn tập bài bản mà mình vẫn đang mơ hồ, tự nhủ “Còn thời gian mà”?
Đừng để nỗi lo này kéo dài! Điều em cần là một lộ trình học chiến lược, được thiết kế bài bản theo từng giai đoạn. Và trong bài viết này, Đội ngũ trung tâm Springboard (Nhà Xuân) xin chia sẻ đến các quý phụ huynh, thầy cô, các em học sinh về lộ trình 90-25-5 nhằm tối ưu hóa kết quả thi Chuyên Anh trong 120 ngày tới.
Tổng quan lộ trình 90-25-5 ôn thi Chuyên Anh vào 10
Giai đoạn 1: Cải thiện kiến thức và kĩ năng theo chiều sâu (90 ngày)
1. Ngữ pháp
🔹Mục tiêu:
– Nắm chắc lý thuyết ngữ pháp nâng cao, đặc biệt với tất cả ngữ pháp trọng điểm sẽ gặp trong đề thi chuyên.
– Thực hành (Mức độ 1): Áp dụng vào bài tập chia động từ, error correction, rewrite sentences, cloze test,…
– Thực hành (Mức độ 2): Ứng dụng ngữ pháp vào bài viết (Essay) để triển khai cấu trúc câu chặt chẽ, ngữ pháp rõ ràng nhằm truyền đạt đầy đủ ý tưởng.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Học ngữ pháp riêng lẻ, không liên kết chủ điểm, không hiểu rõ bản chất → Dễ nhầm lẫn khi làm bài.
❌ Học thuộc lý thuyết mà không thực hành bài tập → Không biết cách áp dụng.
❌ Không ứng dụng những cấu trúc đã học vào bài viết → Không tối ưu điểm Writing.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅ Học có hệ thống: Ghi chép rõ ràng công thức + ví dụ + bài tập áp dụng.
✅ Học lại toàn bộ trọng tâm ngữ pháp trong đề thi chuyên, bao gồm:
- Phân biệt cách dùng các thì & sự phối hợp thì
- Bị động khách quan (Impersonal Passive)
- Thể truyền khiến (Causative Form)
- Bổ ngữ động từ (Verb Complementation): Động từ đi cùng O luôn hay cần giới từ, to V hay V-ing
- Các cấu trúc giả định: Cấu trúc I’d rather, It’s high time, Wish/If only
- Modal Verb + Have + V (past participle) để nói về quá khứ
- Trật tự tính từ (OSASCOMP)
- Mệnh đề quan hệ (Relative Clauses)
- Câu điều kiện (Conditional Sentences) – đặc biệt là Mixed Conditionals
- Đảo ngữ (Inversion) – tập trung vào Negative Inversion
- Câu hỏi đuôi (Tag Questions) – chú ý những trường hợp đặc biệt
✅ Khi học lý thuyết, viết lại ít nhất 5 câu ví dụ với mỗi cấu trúc để hiểu cách dùng.
✅ Phân tích lỗi sai trong bài cũ: Highlight lỗi, viết lại câu đúng để rút kinh nghiệm.
✅ Làm bài tập ngữ pháp hàng ngày theo từng dạng bài, sau đó hệ thống lại lỗi sai, đặc biệt ở các bài Cloze Test, MCQ, Error Correction, Sentence Transformation.
✅ Viết bài luận ngắn, tập trung vào sử dụng các cấu trúc câu phức tạp.
✅ Tự đặt câu sử dụng ít nhất 3 cấu trúc ngữ pháp phức tạp trong mỗi bài viết để tăng độ chính xác và tự nhiên.
✅ Chỉnh sửa lỗi sai trong bài viết cũ, tự phân tích điểm ngữ pháp bị sai để không lặp lại.
✅ Viết lại câu theo nhiều cách khác nhau, sử dụng các cấu trúc đã học.
🔹Ví dụ:
Giả sử em học về “It’s high time + past simple”, thay vì chỉ ghi chép công thức, hãy:
– Viết lại công thức kèm giải thích ngắn: It’s high time + S + V (quá khứ đơn): diễn tả điều đáng lẽ ra phải làm rồi.
– Tự đặt ví dụ: It’s high time we reviewed all grammar points before the exam.
– Tự biến đổi câu thành nhiều cách khác nhau: We should have reviewed all grammar points by now; hoặc Had we reviewed earlier, we would have felt more confident.
– Làm bài tập Sentence Transformation, MCQ,…
2. Từ vựng
🔹Mục tiêu:
– Xây dựng vốn từ vựng theo chủ đề, biết cách sử dụng đúng ngữ cảnh.
– Nắm các collocations xung quanh từ vựng đã học để áp dụng thuần thục vào bài tập cũng như bài Writing.
– Thành thạo word formation, idioms, phrasal verbs, fixed expressions để tối ưu điểm số.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Học từ đơn lẻ, không theo chủ đề → Dễ quên nhanh.
❌ Học từ theo kiểu dịch nghĩa → Không hiểu sắc thái từ và cách sử dụng chính xác.
❌ Không áp dụng từ mới vào bài viết hoặc bài nói → Tiếp thu thụ động, tình trạng “học xong để đó”.
❌ Chỉ học nghĩa mà không học collocations, idioms, hay word families → Sử dụng sai ngữ cảnh, không áp dụng được vào các dạng bài như Word Formation, Synonym-Antonym, MCQ Vocabulary.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅ Vốn từ vựng cần được mở rộng theo hệ thống, tập trung vào các chủ đề thường gặp trong đề thi chuyên Anh:
- Education – hệ thống giáo dục, phương pháp học tập, vấn đề học đường.
- Environment – biến đổi khí hậu, ô nhiễm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
- Technology – trí tuệ nhân tạo, ảnh hưởng của công nghệ với cuộc sống.
- Social Media Growth – sự phát triển của MXH, ảnh hưởng của MXH đến đời sống giới trẻ.
- Health & Well-being – chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh, bệnh tật.
- Social issues – bất bình đẳng giới, quyền con người, sự khác biệt thế hệ.
- Culture & Arts – nghệ thuật, âm nhạc, điện ảnh, văn hóa truyền thống.
🔹Ví dụ:
Nếu học từ “resilient” (kiên cường), thay vì chỉ nhớ nghĩa, em hãy:
– Học theo collocations: resilient student / resilient economy / resilient mindset.
– Đặt câu: Despite facing multiple failures, she remained resilient and kept trying; Vietnam’s economy is surprisingly resilient despite global crises.
– Tích hợp từ vào bài viết: Viết đoạn văn ngắn có chứa từ mới đã học.
3. Nghe hiểu
🔹Mục tiêu:
– Nắm vững các dạng bài nghe thường gặp trong đề thi chuyên Anh.
– Cải thiện khả năng nghe chi tiết, nghe hiểu ý chính, nhận diện thái độ, suy luận thông tin gián tiếp.
– Tăng khả năng bắt từ khóa, phát âm, và tốc độ xử lý thông tin khi nghe.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Chỉ nghe mà không ghi chép lại hoặc phân tích lỗi sai → Không tiến bộ.
❌ Dựa quá nhiều vào từ khóa mà không hiểu ngữ cảnh → Chọn đáp án sai.
❌ Không luyện tập dạng bài khó như Multiple Choice, Gap-filling, Inference Questions.
❌ Không mở rộng nguồn nghe ngoài các bài luyện thi → Khả năng phản xạ kém.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅ Học theo dạng bài trong đề thi Chuyên Anh:
- Multiple Choice (MCQ Listening) – Nghe hội thoại, phỏng vấn, tin tức, đoạn độc thoại để chọn đáp án đúng.
- Gap-filling (Nghe điền từ) – Nghe đoạn hội thoại hoặc bài diễn văn để điền từ còn thiếu.
- Inference Questions (Câu hỏi suy luận) – Nghe để đoán ý nghĩa gián tiếp từ giọng điệu và nội dung.
- Matching (Nối thông tin) – Nghe và nối thông tin giữa các lựa chọn đã cho.
- Note Completion (Hoàn thành ghi chú/tóm tắt) – Nghe bài nói có cấu trúc rõ ràng để điền thông tin quan trọng.
👉 Thông thường, kỹ năng nghe trong đề thi chuyên có 2 dạng chính: MCQ Listening (trắc nghiệm) và Gap-filling (nghe điền từ). Để làm tốt 2 dạng bài này, các em học sinh cần rèn luyện tập trung vào:
– Nghe chủ động: Chọn bài nghe IELTS/FCE/CAE/TOEFL, nghe 2 lần – lần 1 nghe tổng quát, lần 2 nghe chi tiết để ghi chú.
– Luyện tập nghe điền từ (Gap-filling): Phát hiện từ khóa trong bài nghe, tập trung vào cấu trúc câu để đoán từ còn thiếu.
– Nghe không phụ thuộc transcript: Sau khi nghe xong, tóm tắt lại nội dung theo cách hiểu của mình.
– Bắt chước giọng đọc: Chọn 1 đoạn 2-3 câu, nhại lại (shadowing) để luyện phát âm và ngữ điệu.
– Mỗi tuần nghe 3 bài phỏng vấn, bài nói thực tế liên quan đến các chủ đề thi để tăng khả năng nhận diện từ vựng và câu trúc học thuật.
✅Chiến lược luyện tập hiệu quả:
– Chia nhỏ bài nghe: Nghe từng đoạn ngắn, ghi lại các từ quan trọng rồi dự đoán ý nghĩa trước khi chọn đáp án.
– Tập trung vào từ đồng nghĩa & paraphrasing: Đáp án đúng thường không xuất hiện y nguyên trong bài nghe.
– Tăng độ khó dần: Bắt đầu với PET → FCE → IELTS → CAE → CPE, tùy vào đề thi chuyên của từng tỉnh.
– Nghe lại ít nhất 2 lần:
+ Lần 1 – Cố gắng hiểu ý chính.
+ Lần 2 – Phân tích chi tiết tại sao sai, nhận diện lỗi sai để tránh lặp lại.
– Tập ghi chép (note-taking): Không viết nguyên câu, chỉ ghi lại keywords, numbers, names, logic flow.
🔹Ví dụ:
– Chọn bài nghe IELTS Listening hoặc TED Talks, thực hiện:
+ Lần 1: Nghe tổng quát, ghi lại ý chính trong 3 câu.
+ Lần 2: Nghe và note từ khóa.
+ Lần 3: Xem transcript, gạch chân từ mình nghe nhầm.
– Lặp lại câu mình nghe sai 3 lần, đọc transcript & phát âm theo.
4. Đọc hiểu
🔹Mục tiêu:
– Phát triển khả năng đọc nhanh, nắm ý chính, tìm kiếm thông tin quan trọng trong văn bản.
– Thành thạo các dạng bài đọc hiểu thường gặp trong đề thi chuyên.
– Tăng khả năng suy luận, đoán nghĩa từ vựng qua ngữ cảnh, và xử lý các câu hỏi bẫy.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Cố hiểu từng từ thay vì tập trung vào ý chính, không biết cách xác định thông tin quan trọng → Mất thời gian làm bài.
❌ Chỉ đọc bài một lần mà không tổng hợp từ vựng, cấu trúc câu quan trọng.
❌ Quá quan trọng scanning & skimming → Quên mất bản chất bài Đọc Hiểu (Reading Comprehension) là hiểu chính xác ý của tác giả.
❌ Không phân tích nguyên nhân làm sai.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅ Tập trung vào những dạng bài quan trọng trong đề thi Chuyên Anh 10:
- MCQ Reading (Trắc nghiệm đọc hiểu) – Đọc một đoạn văn và trả lời câu hỏi trắc nghiệm.
- True/False/Not Given (Xác định đúng/sai/thông tin không có) – Kiểm tra khả năng đọc hiểu chi tiết.
- Matching Headings (Nối tiêu đề với đoạn văn) – Xác định ý chính của từng đoạn.
- Gap-filling (Điền từ vào đoạn văn) – Hoàn thành chỗ trống bằng từ phù hợp.
- Gapped Text (Nối câu văn/đoạn văn vào bài đọc) – Tìm câu phù hợp để điền vào đoạn bị thiếu.
- Sentence Completion (Hoàn thành câu dựa vào bài đọc) – Điền nốt phần còn thiếu trong câu.
5. Viết luận
🔹Mục tiêu:
– Thành thạo các dạng bài luận phổ biến trong đề thi chuyên Anh.
– Viết được các đoạn văn rõ ràng, có luận điểm mạnh, dẫn chứng hợp lý và liên kết chặt chẽ.
– Sử dụng cấu trúc ngữ pháp nâng cao, từ vựng học thuật và các biện pháp phát triển bài luận phù hợp.
– Hạn chế các lỗi phổ biến về lập luận, bố cục, từ vựng, và ngữ pháp.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Viết lan man, thiếu mạch lạc, không có sự sắp xếp ý rõ ràng.
❌ Dùng từ vựng đơn giản, lặp lại quá nhiều thay vì đa dạng hóa từ ngữ và cấu trúc câu.
❌ Không triển khai ý đầy đủ, chỉ nêu luận điểm mà không có ví dụ hoặc phân tích chi tiết.
❌ Dùng sai hoặc lạm dụng cấu trúc ngữ pháp nâng cao, khiến câu văn trở nên cứng nhắc hoặc khó hiểu.
❌ Không có sự liên kết giữa các câu và đoạn, làm bài viết thiếu tính thuyết phục.
❌ Viết quá dài hoặc quá ngắn, không căn chỉnh độ dài phù hợp với yêu cầu đề bài.
❌ Không đọc lại và chỉnh sửa bài sau khi viết, dẫn đến nhiều lỗi nhỏ không đáng có.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅ Làm quen với các dạng bài viết luận phổ biến trong đề thi Chuyên Anh:
- Opinion Essay (Bài luận nêu quan điểm) – Đưa ra ý kiến về một vấn đề và bảo vệ quan điểm của mình bằng lý lẽ và dẫn chứng.
- Discussion Essay (Bài luận thảo luận hai mặt của vấn đề) – Phân tích cả hai mặt của một vấn đề trước khi đưa ra kết luận.
- Problem-Solution Essay (Bài luận về vấn đề và giải pháp) – Trình bày một vấn đề, nguyên nhân và đề xuất giải pháp hợp lý.
- Advantages-Disadvantages Essay (Bài luận về ưu nhược điểm) – Phân tích lợi ích và hạn chế của một sự việc hoặc xu hướng.
- Cause-Effect Essay (Bài luận nguyên nhân – kết quả) – Giải thích nguyên nhân của một vấn đề và các hệ quả kéo theo.
👉 Mở bài
- Mục tiêu:
– Giới thiệu chủ đề một cách hấp dẫn.– Đưa ra thesis statement (câu chủ đề chính) rõ ràng, thể hiện quan điểm của bài viết. - Lỗi sai phổ biến:
– Mở bài chung chung, không rõ ràng, chỉ lặp lại đề bài mà không có thêm thông tin giá trị.– Thesis statement không mạch lạc hoặc quá dài dòng, khiến người đọc khó hiểu trọng tâm bài viết.
- Mục tiêu:
– Mỗi đoạn có một luận điểm (topic sentence) rõ ràng.– Cung cấp bằng chứng, số liệu, ví dụ thực tế để hỗ trợ luận điểm.– Có sự liên kết giữa các ý. - Lỗi sai phổ biến:
– Viết ý chung chung, không có dẫn chứng cụ thể, khiến bài luận thiếu sức thuyết phục.– Lặp ý hoặc triển khai quá sơ sài, chỉ nêu ý mà không có phân tích.– Dùng từ nối không hợp lý, khiến các câu thiếu mạch lạc. - Cách cải thiện:
– Luyện viết topic sentence đúng chuẩn:
❌ “Technology is important.” -> Chung chung, không có lập trường rõ ràng.
✅ “The rapid advancement of artificial intelligence has reshaped the job market, creating both opportunities and threats.”
– Dùng mô hình PEEL để triển khai ý:
+ P (Point): Nêu ý chính của đoạn.
+ E (Explain): Giải thích tại sao ý đó quan trọng.
+ E (Example): Đưa ví dụ cụ thể.
+ L (Link back): Kết nối với luận điểm của bài viết.– Chèn từ vựng nâng cao đúng cách: Hạn chế tâm lý cố gắng dùng từ khó chỉ để bài viết trông “học thuật” hơn.
Ví dụ: “Education should be prioritized because it is the foundation of a progressive society.” thay vì “Education should be accentuated as it constitutes the bedrock of an advanced civilization.”
- Mục tiêu:– Tóm tắt lại luận điểm chính của bài viết.– Đưa ra câu kết mạnh mẽ, để lại ấn tượng cho người đọc.
- Lỗi sai phổ biến:– Chỉ lặp lại luận điểm mà không có kết luận sâu sắc.– Kết bài quá ngắn hoặc không mang lại giá trị, chỉ viết cho có.
- Cách cải thiện:
– Nhắc lại luận điểm một cách khác biệt: Thay vì lặp lại câu cũ, hãy diễn đạt bằng cách khác.Ví dụ: “While AI has transformed industries, the ethical dilemmas it raises cannot be ignored.”– Gợi mở vấn đề hoặc đề xuất hành động: “To fully utilize technology’s benefits, we must harmoniously balance innovation with ethical responsibility.”– Viết luận mỗi tuần ít nhất 2 bài – Luôn nhờ người khác chấm bài hoặc tự so sánh với bài mẫu.– Dùng ít nhất 20% từ vựng mới học, đặc biệt là từ mới theo chủ đề, trong mỗi bài viết, để tránh học từ nhưng không vận dụng.– Viết câu ví dụ vận dụng từ mới: Mỗi từ mới nên viết ít nhất 5 câu để thực sự hiểu cách sử dụng.– Tự chỉnh sửa bài viết bằng checklist: Kiểm tra lỗi logic, mạch lạc, từ vựng, ngữ pháp trước khi nộp.– Tham khảo các bài mẫu để học cách triển khai ý.
Giai đoạn 2: Luyện đề chiến lược (25 ngày)
Nếu 90 ngày đầu là giai đoạn tích luỹ và xây móng vững chắc, thì 25 ngày này là lúc em chuyển sang giai đoạn thực chiến cấp tốc. Đây không phải lúc “học thêm cái gì mới” nữa mà là lúc “tận dụng tối đa những gì đã học để đạt điểm cao nhất“. Ở giai đoạn này, điều quan trọng là em có thể làm bài nhanh, chính xác và không mắc lại lỗi sai cũ hay không.
🔹Sai lầm phổ biến:
❌ Làm đề liên tục mà không phân tích lỗi sai → Học nhưng không cải thiện điểm số.
❌ Không có chiến lược luyện đề rõ ràng → Mỗi ngày làm một đề, nhưng không tập trung vào phần dễ mất điểm nhất hoặc phần điểm yếu đang sai nhiều nhất.
❌ Không quản lý thời gian khi làm bài → Khi thi thật, làm không kịp, rối loạn tâm lý.
❌ Bỏ qua những câu hỏi khó hoặc không có phương pháp xử lý → Gặp lại trong phòng thi là mất điểm ngay lập tức.
❌ Chưa rèn tư duy phản xạ nhanh, dễ mắc bẫy của đề.
🔹Phương pháp học hiệu quả:
✅Tạo chiến lược luyện đề hợp lý – Không làm đề một cách ngẫu nhiên
Chiến lược luyện đề thông minh không phải là làm càng nhiều đề càng tốt, mà là làm ít nhưng chất lượng:
– Làm từng phần riêng lẻ (Reading, Listening, Grammar, Writing). Tập trung vào những dạng bài dễ mất điểm nhất hoặc những bài là điểm yếu.
– Luyện đề full test có bấm giờ để mô phỏng phòng thi thật.
– Chỉ tập trung vào sửa lỗi sai, rút kinh nghiệm từ những bài đã làm.
– Ghi chép lại lỗi sai theo dạng “Mistake Journal”, nghĩa là không chỉ viết câu sai, mà còn phải viết lại câu đúng và lý do sai.
Ví dụ:
+ I wish I am taller → Sai vì Wish + Past Simple (I wish I were taller)
+ She suggested to go out → Sai vì “suggest” phải đi với V-ing (She suggested going out.)
– Làm lại những câu đã sai sau 3-5 ngày. Nếu lần sau gặp lại mà vẫn sai, cần ghi nhớ sâu hơn.
Giai đoạn 3: Ổn định tâm lí phòng thi (5 ngày)
5 ngày cuối không phải để học thêm, mà để duy trì phong độ tốt nhất. Đây không còn là lúc làm thêm đề mới, cũng không phải lúc nhồi nhét kiến thức. Mọi thứ em đã học đều đã có trong đầu – vấn đề là làm sao để bước vào phòng thi với tâm thế tốt nhất.
Vậy em cần làm gì trong khoảng thời gian này?
✅ Điều chỉnh nhịp sinh học theo khung giờ thi
Nếu em đã quen với việc thức khuya, dậy muộn, thì đến ngày thi, não bộ em sẽ không thể hoạt động hiệu quả vào 8h sáng. Hãy điều chỉnh ngay từ 5-7 ngày trước ngày thi chính thức:
– Dậy từ 6h30 – 7h sáng, ăn sáng nhẹ, không thức khuya quá 11h tối.
– Làm đề vào đúng khung giờ thi để não bộ quen với cường độ làm việc buổi sáng.
Lời kết
Cảm ơn các quý phụ huynh, thầy cô, các em học sinh đã tham khảo lời khuyên và bí quyết từ đội ngũ anh chị Nhà Xuân.
Đội ngũ anh chị mentors và trợ giảng từ trung tâm Springboard (Nhà Xuân) cam kết luôn nỗ lực tạo ra những bài giảng – học liệu mới nhất, bổ ích nhất dành cho kì thi chuyên Anh – HSG tiếng Anh từ cấp địa phương, khu vực đến cấp quốc gia.
Quý phụ huynh/quý thầy cô/các em học sinh có thể truy cập các kênh sau để cập nhật thông tin mới nhất từ Nhà Xuân:
- Facebook page Springboard English: Trang Facebook chính thức của Nhà Xuân
- Website học liệu của Springboard: Trang web tổng hợp tất tần tật các tài liệu được biên soạn chi tiết bởi Springboard (Nhà Xuân).
- Facebook group Springboard Connects: Nhóm trao đổi – tư vấn học tập và tài liệu học tập với 28.000+ thành viên.
Liên hệ:
- Gửi đề thi mới nhất cho Nhà Xuân về địa chỉ: contact@springboard.vn
- Tham khảo và đăng ký tư vấn các lớp học ôn thi Chuyên Anh – Thi HSG Tiếng Anh cấp THPT – Thi Olympic 30/4 và Duyên Hải Bắc Bộ – Thi HSG cấp Quốc Gia tại: Form đăng ký tư vấn.
Thân ái,
Đội ngũ trung tâm Springboard (Nhà Xuân)
