Hướng Dẫn Làm Summary Writing Trong Kỳ Thi Học Sinh Giỏi Quốc Gia Môn Tiếng Anh
Summary Writing – viết tóm tắt – là một trong những dạng bài trọng tâm trong kỳ thi chọn Học sinh Giỏi Quốc Gia (HSGQG) môn Tiếng Anh. Đây là dạng bài nhằm đánh giá năng lực tổng hợp của thí sinh trong việc đọc hiểu, chắt lọc thông tin và diễn đạt lại nội dung học thuật một cách ngắn gọn, rõ ràng, logic và khách quan.
Trong đề thi HSGQG, phần Summary Writing thường yêu cầu học sinh tóm tắt một đoạn văn dài từ 200 đến 400 từ thành một đoạn viết ngắn khoảng 100 đến 120 từ. Mục tiêu của bài là kiểm tra ba kỹ năng cốt lõi: khả năng nhận diện ý chính, chọn lọc thông tin quan trọng, và viết lại bằng ngôn ngữ học thuật của bản thân.
Tại Springboard (Lớp học Nhà Xuân), Summary Writing không chỉ được giảng dạy như một kỹ thuật làm bài trong kỳ thi HSGQG, mà còn được khai thác như một công cụ rèn luyện tư duy ngôn ngữ học thuật – giúp học sinh hiểu sâu và diễn đạt tinh gọn trong mọi dạng bài viết.
Vai trò của Summary Writing trong bài thi HSGQG
Trong phần Writing của đề thi HSGQG môn Tiếng Anh, thí sinh thường gặp ba dạng chính: Graph Description, Summary Writing và Essay Writing. 3 dạng bài này không tách biệt mà có mối liên hệ chặt chẽ về mặt tư duy và kỹ năng.
Nếu Graph Description yêu cầu thí sinh phân tích và trình bày thông tin theo dữ liệu, Essay Writing rèn luyện khả năng phản biện và lập luận, thì Summary Writing là cầu nối giữa hai kỹ năng trên – đòi hỏi khả năng đọc nhanh, hiểu sâu và viết lại chính xác.
Dạng bài này giúp giám khảo đánh giá khả năng tư duy tổng hợp, mức độ linh hoạt trong sử dụng ngôn ngữ và sự chính xác trong diễn đạt. Vì vậy, việc luyện vững Summary Writing đồng nghĩa với việc xây nền cho cả phần Essay và các phần viết học thuật khác.
Cấu trúc chuẩn của một bài Summary Writing
Một bài Summary Writing đạt điểm cao cần đảm bảo hai phần chính: Thesis Statement và Summary Body.
Thesis Statement (Mở bài): Giới thiệu thông tin về văn bản gốc như chủ đề, tác giả (nếu có), và luận điểm chính của đoạn văn được tóm tắt.
Ví dụ: The passage written by Dr. Peterson discusses the growing impact of stress on modern lifestyles and highlights how it contributes to long-term health issues.
Summary Body (Thân bài): Trình bày lại những ý chính đã được chọn lọc theo cách diễn đạt riêng, đảm bảo mạch logic và trung thực với nội dung gốc. Không thêm ý kiến cá nhân, không dẫn chứng hoặc ví dụ chi tiết.
Ví dụ: Stress negatively affects both physical and mental health, leading to problems such as anxiety, irritability, and chronic diseases. Managing stress effectively is therefore crucial for maintaining overall well-being.
Ví dụ minh họa và bài giảng chi tiết
Đội ngũ giảng dạy HSGQG Tiếng Anh tại Springboard Education đã xây dựng chuỗi video bài giảng chuyên sâu về Summary Writing dành cho học sinh đội tuyển HSGQG.
Video “Hướng dẫn chi tiết cách làm Summary Writing – Lớp HSGQG” minh họa quá trình đọc hiểu, chọn ý, paraphrasing và tổ chức bài viết hoàn chỉnh.
Học sinh có thể theo dõi video bài giảng tại kênh YouTube của Springboard, cũng như tham khảo lớp học NEC Foundation, NEC Intermediate ôn thi HSGQG tiếng Anh, để quan sát từng bước làm bài, đồng thời tham khảo các bài mẫu thật trong kỳ thi HSGQG gần đây.
Quy trình 4 bước làm bài Summary Writing hiệu quả
Bước 1: Đọc hiểu toàn văn bản gốc
Trước khi viết, học sinh cần đọc kỹ để nắm được mục tiêu, luận điểm chính và cách triển khai ý. Nên gạch chân những câu chủ đề, từ khóa hoặc cụm ý được lặp lại. Tuyệt đối tránh viết tóm tắt từng câu khi chưa hiểu toàn đoạn.
Nếu văn bản trình bày theo cấu trúc nguyên nhân – hệ quả hoặc vấn đề – giải pháp, nên nhóm ý theo cùng mạch logic đó để bài tóm tắt được mạch lạc và cô đọng hơn.
Bước 2: Chọn lọc thông tin chính
Thông tin chính là những luận điểm cốt lõi được nhấn mạnh hoặc lặp lại, thường xuất hiện cùng các cụm từ như most importantly, in particular, therefore. Các chi tiết ví dụ, minh họa, hoặc số liệu cụ thể nên được loại bỏ vì không cần thiết trong bài tóm tắt.
Nguyên tắc chọn ý là: nếu bỏ đi mà ý nghĩa văn bản thay đổi, đó là thông tin chính; nếu bỏ đi mà vẫn giữ được nội dung cốt lõi, đó là thông tin phụ.
Bước 3: Viết lại bằng ngôn ngữ của bản thân
Học sinh cần sử dụng vốn từ và cấu trúc ngữ pháp của mình để viết lại đoạn tóm tắt. Tránh sao chép nguyên văn để thể hiện khả năng paraphrasing và tư duy học thuật.
Nên dùng từ đồng nghĩa, thay đổi cấu trúc câu và sử dụng câu ngắn, rõ, liền mạch.
Ví dụ: Stress is a leading cause of health issues có thể viết lại thành Stress significantly contributes to various health problems.
Cần đảm bảo bài viết trung lập, không thêm bình luận hoặc cảm xúc cá nhân.
Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa bài viết
Sau khi hoàn thành, cần đọc lại để rà soát ngữ pháp, chính tả và cấu trúc câu. Đối chiếu với văn bản gốc để đảm bảo không sai lệch ý chính. Kiểm tra độ dài bài, thường nằm trong giới hạn 100–120 từ, và đảm bảo mạch bài rõ ràng, liền ý, không rời rạc.
Những lỗi thường gặp khi làm Summary Writing
Nhiều học sinh mắc lỗi sao chép nguyên văn, viết quá dài hoặc thêm bình luận cá nhân vào bài. Những lỗi này làm giảm điểm đáng kể vì mất đi tính khách quan và khả năng tóm tắt.
Một lỗi phổ biến khác là bỏ sót ý chính do chưa đọc hiểu toàn đoạn hoặc viết rời rạc, thiếu logic.
Để khắc phục, học sinh nên luyện thói quen đọc toàn văn bản, gạch chân ý chính, và tập viết lại từng đoạn bằng ngôn ngữ của mình thay vì học thuộc mẫu sẵn.
Luyện tập thêm và tham gia lớp HSGQG tại Springboard
Chương trình NEC HSGQG của Springboard được thiết kế riêng cho học sinh THPT từ lớp 10 đến lớp 12 có định hướng thi Học Sinh Giỏi tiếng Anh cấp Tỉnh, Thành và HSG Quốc Gia.
Lớp học tập trung phát triển toàn diện 4 kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết tương ứng với đề thi HSGQG. Riêng với kỹ năng viết học thuật, lớp học chú trọng đặc biệt là 3 dạng bài trọng tâm: Summary, Graph và Essay Writing.
Ngoài việc hướng dẫn kỹ thuật, chương trình còn giúp học sinh xây tư duy ngôn ngữ và phản biện học thuật, giúp đạt kết quả cao và vững nền cho học tập đại học.
Thí sinh có thể đăng ký tham gia lớp học tại website springboard.vn hoặc liên hệ trực tiếp đội ngũ tư vấn để nhận lộ trình học cá nhân hóa.
Cảm ơn các quý phụ huynh, thầy cô, các em học sinh đã tham khảo tài liệu từ đội ngũ anh chị Nhà Xuân.
Đội ngũ anh chị mentors và trợ giảng từ trung tâm Springboard (Nhà Xuân) cam kết luôn nỗ lực tạo ra những bài giảng – học liệu mới nhất, bổ ích nhất dành cho kì thi chuyên Anh – HSG tiếng Anh từ cấp địa phương, khu vực đến cấp quốc gia.
Quý phụ huynh/quý thầy cô/các em học sinh có thể truy cập các kênh sau để cập nhật tài liệu mới nhất từ Nhà Xuân:
- Facebook page Springboard English: Trang Facebook chính thức của Nhà Xuân
- Website học liệu của Springboard: Trang web tổng hợp tất tần tật các tài liệu được biên soạn chi tiết bởi Springboard (Nhà Xuân).
- Facebook group Springboard Connects: Nhóm trao đổi – tư vấn học tập và tài liệu học tập với 28.000+ thành viên.
Liên hệ:
- Gửi đề thi mới nhất và yêu cầu chữa đề chi tiết cho Nhà Xuân về địa chỉ: contact@springboard.vn
- Tham khảo và đăng ký tư vấn các lớp học ôn thi Chuyên Anh – Thi HSG Tiếng Anh cấp THPT – Thi Olympic 30/4 và Duyên Hải Bắc Bộ – Thi HSG cấp Quốc Gia tại: Form đăng ký tư vấn.
Thân ái,
Đội ngũ trung tâm Springboard (Nhà Xuân)